Nadchodzi jesień w Bieszczadach, a wraz z nią czas na Kresy. Przed 69 laty późną jesienią w Bieszczady przyjechali Kresowianie. I choć przyjazd ich nie był dobrowolny, a wymuszony sytuacją polityczną przywieźli ze sobą „kresową duszę”.
Kto z nas nie słyszał „Tajoj”, „Nadejszła wiekopomna chwila”, „Koniec świata!” , a kto nie smakował „kuti”, „zupy ziemniaczanki” i „placka z jabłkami” i choć przywykliśmy, że ludzie u nas mówią z zaśpiewem powstaje pytanie skąd ten akcent?
Stowarzyszenie Bieszczadzki Uniwersytet Ludowy oraz Fundacja Bieszczadzka wraz z grupą społeczników: Panią Grażyna Kwiatek, Panią Bożeną Płocką, Panią Leokadią Sobiecką, Panią Adolfiną Ner oraz Panem Zygmuntem Krasowskim postanowili tegorocznej jesieni choć troszkę spróbować odpowiedzieć na to pytanie.
Powstał pomysł na projekt, pt. „Kresowe ścieżki w Bieszczadach”. Pomysł nasz został doceniony przez Narodowe Centrum Kultury, w ramach Programu „Kultura – Interwencje 2020”.
W ramach projektu zaplanowaliśmy następujące działania:
• Działania promujące kuchnię kresową wśród bieszczadzkich restauratorów (IX- X 2020).
W ramach działania zaplanowano dwa warsztaty kulinarne prowadzone dla 10-20 restauratorów przez seniorów. Seniorów będą wspomagać wolontariusze. Spodziewanym efektem warsztatów jest opracowanie „Kresowe smaki”- książki kulinarnej, z której to potrawy będą serwowane w lokalnych placówkach kulinarnych.
• Działania ukazujące kresowych mieszkańców Bieszczad w przestrzeni lokalnej, poprzez wykonanie trzech deskali/murali z ich wizerunkiem (IX- X2020)
Murale przygotuje nasz lokalny twórca Arkadiusza Andrejkow, autor „Cichego memoriału”. Deskale/murale zostaną wykonane na ścianach udostępnionych przez lokalny samorząd i/lub instytucje kultury i/lub mieszkańców.
• Działania przedstawiające kresową modę „od kufajki do ancug’a”, czyli pokaz mody kresowej z lat młodości seniorów (VII-X 2020).
Koncepcje minim. 10 strojów, wykroje i same stroje opracują seniorzy podk kierunkiem Pani Grażyny Kwiatek (ok 12 osób). Stroje zostaną zaprezentowane podczas Seminarium wieńczącego działania projektowe.
• Działania edukacyjne ukazujące zasoby jakie Kresy i ich mieszkańcy wnieśli w naszą obecną kulturę (IX-X 2020).
Działalność ta będzie prowadzona poprzez organizację rozgrywek debat oxfordzkiach pomiędzy 4 drużynami. Po dwie z terenu pow. bieszczadzkiego, leskiego zostaną wyłonione drużyny tworzone przez uczniów szkół średnich. Uczniowie zostaną zaproszeni na dwudniowe warsztaty przygotowujące do debat. Warsztaty poprowadzą trenerzy ze Stowarzyszenia Nowe Przestrzenie. Zakłada się, że odbędzie się trzy debaty, w tym półfinał i finał.
• Działania podsumowujące realizację projektu, czyli organizacja sympozjum w Ustrzykach Dolnych ukazującego wpływ Kresów na kulturę (X 2020).
Na zakończenie projektu zostanie zrealizowane seminarium dla ok 50 osób. Podczas seminarium odbędą się prelekcje regionalistów, finał debaty oxfordzkiej, pokaz mody kresowej oraz opowieść teatralna promująca kulturę Kresów.

Zapraszamy do uczestnictwa w działaniach projektowych!

Koordynatorki
Edyta Salnikow – Stowarzyszenie Bieszczadzki Uniwersytet Ludowy
Lucyna Sobańska – Fundacja Bieszczadzka