…..w Bieszczadach wszyscy zadzieramy głowy do góry……
( Edyta Wyban)
Tak też robiliśmy wszyscy uczestniczący 2 października w otwarciu Astroarboretum w Stuposianach: realizatorzy inicjatywy, mieszkańcy wsi i turyści. Zanim jednak nastała bieszczadzka noc umożliwiająca obserwację nieba, Pavol Durisz, lider stuposiańskiej inicjatywy zaprosił nas do salki dydaktycznej Centrum Informacyjnego Parku Gwiezdnego Nieba gdzie wysłuchaliśmy opowieści o tym jak trwały projektowe prace przy Astroarboretum, co zrobiono, czemu konkretne rzeczy będą służyły. Opowieść uzupełnił prezes Fundacji Bieszczadzkiej Bogusław Pyzocha, przedstawiona prezentacja pokazała pozostałe 13 inicjatyw zrealizowanych już, bądź przygotowanych do realizacji w najbliższym czasie, w ramach projektu „Ekomuzea Karpackie- Partnerstwo dla Ekorozwoju”. Uzupełnieniem tej części spotkania były dwie diaporamy. Pierwsza autorstwa Pavlo Durisza pt. Gwiezdne Bieszczady” opowiadała o powstaniu Parku Gwiezdnego Nieba, specjalnego obszaru ochrony i promocji ciemnego nieba w Bieszczadach. Druga diaporama „ Moje życie w Parku Gwiezdnego Nieba, której autorką jest Edyta Wyban przeniosła nas w zaczarowany świat bieszczadzkich rozgwieżdżonych nocy. Tak przygotowani mogliśmy się już udać do Astroarboretum, na które składają się : ścieżka astrobotaniczna pod nazwą „Ścieżka Planet”- oświetlona solarnymi latarniami ogrodowymi, które spełniają kryteria ekologiczne pod kątem minimalizowania zanieczyszczenia światłem, altana drewniana – miejsce relaksu, wypoczynku oraz edukacji, botaniczny, naturalny model układu słonecznego – planety z różnych gatunków drzew, punkt obserwacyjny – planetarium pod gołym niebem. Całość została uzupełniona zestawem tablic informacyjno- edukacyjnych o ogrodzie astrobotanicznym. W Astroarboretum czekał na nas teleskop i październikowe niebo pełne gwiazd. Obserwacje zaczęliśmy od księżyca, który będąc ‘prawie w pełni”, trochę „przeszkadzał” w podglądaniu pozostałych elementów nieba. Potem przyszła kolej na Saturna nieprzyzwoicie mocno błyszczącego na nieboskłonie, na gwiazdy: Wegę, Kapelę, na konstelacje: Małej i Wielkiej Niedźwiedzicy, Herkulesa, Pegaza itd., itd.
Astroarboretum w Stuposianach jest jedną z 14 inicjatyw powstałych w ramach projektu: „Ekomuzea Karpackie- Partnerstwo dla Ekorozwoju” sfinansowanego ze środków Narodowego Funduszu ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
